വിദ്യാരംഭ മുഹൂർത്തം

സേശം പ്രാശനഭം ശുഭം ന നവമീ

വർജ്യാക്ഷരാരംഭണെ

സ്വാധ്യായത്വ മിഹോത്തരേപി ദിവസെ

സ്യാ ദ്വത്സര ശ്ചൗളവൽ

വ്യന്ത്യ ത്രിംശനിശാം ത്യജേൽ സ്ഥിരഝഷാൻ

വിൽ മൗഢ്യ മാരം മൃതൗ

ധീ വിത്തോഗ്ര കുജാർക്ക്യഹാനി ജനിഭം

ചേന്ദോർദിനം നേഷ്യതെ.

അക്ഷരാരംഭത്തിനു സേശനക്ഷത്രവും അന്നപ്രാശനവിധായക നക്ഷത്രങ്ങളും ശുഭം. നവമീ വർജ്യമല്ല. ഇതിലും ഉത്തമദിവസത്തിലും വിദ്യാരംഭം ഭവിക്കണം. വത്സരം ചൗളവിധിപോലെതന്നെ. വ്യന്ത്യത്രിംശ നിശയും സ്ഥിരഝഷരാശികളും വിത്തിന്റെ മൗഢ്യവും മൃതിയിലെ ആരനും ജനിഭവും ധീ വിത്തത്തിലെ ഉഗ്രന്മാരും കുജാർക്ക്യഹികളും ത്യജിക്കണം. ഇന്ദുദിനം ഇഷ്ടമല്ല.

വിദ്യാരംഭമെന്നാൽ വിദ്യാഭ്യാസ ജ്ഞാനാരംഭമെന്നർത്ഥം. ഇതിനു തിരുവാതിര നക്ഷത്രവും ചോറൂണിനു വിധിച്ച നക്ഷത്രങ്ങളും ശുഭമാണ്. ശേഷം പത്ത് നക്ഷത്രങ്ങളും അശുഭങ്ങളാണ്. വിധിക്കപ്പെട്ട പതിനേഴുനക്ഷത്രങ്ങളിൽ പൂയം അത്തം അശ്വതി അഭിജിത്ത് എന്നീ നാല് നക്ഷത്രങ്ങൾ ക്ഷിപ്രനക്ഷത്രങ്ങളാണ്. ഇവയിൽ ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠം അത്തം നക്ഷത്രമാകുന്നു. ഇവയിലൊന്നിൽ വിദ്യാരംഭം ചെയ്‌താൽ ക്ഷിപ്രം വിദ്യകരഗതമാകും.

ക്ഷിപ്രം സ്മൃതം പുഷ്യതാരാ ഹസ്താശ്വിന്യഭിജിത്തഥാ

ഹസ്തോ ബഹുഷു ശാസ്ത്രേഷു വിശേഷേണപ്രശസ്യതെ.

എന്നാണ് വിധി.

അത്തം നക്ഷത്രം വിദ്യാരംഭത്തിനു ഉത്തമോത്തമം ശ്രേഷ്ഠം. പൂയം അഭിജിത്ത് അശ്വതി എന്നീ നക്ഷത്രങ്ങൾ വിദ്യാരംഭത്തിനു അത്യുത്തമം. ചതയം ചോതി തിരുവോണം പുണർതം ചിത്ര രേവതി അനിഴം മകീര്യം എന്നീ നക്ഷത്രങ്ങൾ വിദ്യാരംഭത്തിനു ഉത്തമം. ഉത്രം ഉത്രാടം ഉത്രട്ടാതി രോഹിണി തിരുവാതിര എന്നീ നക്ഷത്രങ്ങൾ വിദ്യാരംഭത്തിനു മധ്യമം. ഇങ്ങനെ നാലായി തരംതിരിക്കാമെങ്കിലും മൂലപദ്യത്തിൽ ഇവയെല്ലാം ഉത്തമമെന്നു തന്നെയാണ് പറഞ്ഞിരിക്കുന്നത്. ഇവ സാമാന്യവിധിയെങ്കിലും അക്ഷരജ്ഞാനപഠനത്തിനുള്ള വിശേഷവിധിയെന്നുപറയാം. ചിലപ്രത്യേക വിദ്യാഭ്യസിക്കാൻ പ്രത്യേക നക്ഷത്രങ്ങൾ പറയുന്നുണ്ട്. അവയിവിടെ താഴെ ഉപയോഗപ്രദമായി കൊടുക്കുന്നു. 

ഹയവിദ്യായാമശ്വിന്യജഭം

വേദേ ച ശകുനവിജ്ഞാനെ

സംഗീതേ ച വിശേഷാൽ

ഗജവിദ്യായാം ച ശസ്യതെ സൗമ്യം.

ഗാന്ധർവ്വെ  ദിതി പവനൗ

സാമുദ്രിക നീതിനാട്യവാദ്യേഷു

വസുരേവതീന്ദുകമലജ

മിത്രാദിതയ സ്തു ശബ്ദശാസ്ത്രേഷു.

അതിപൂജിതാധനിഷ്ഠാ സായുർ

വേദേ തഥാധനുർവേദെ

ഗജതുരഗവൈദ്യശാസ്ത്രെ

മിത്രഭമാരോഹണെ തയോർധ്രുവഭം  *

മൂലാന്ത്യമാതൃവാരുണ 

പവനാവേദാംഗശാസ്ത്രവിദ്യാസു

വരണസ്തുയോഗശാസ്ത്രെവസു

മിത്രമഹേശ പൂഷണോഗണിതെ

വരുണോത്തരാ പ്രജാപതി

പവനാദിതി വിഷ്ണവൊർത്ഥശാസ്ത്രേഷു

വിഷശാസ്ത്രേമൃതയോഗാ

ശ്രാവണം മായാസു ചൗര്യശാസ്ത്രേഷു. 

-----------------------------------------------------------
* ധ്രുവഭം = സ്ഥിരനക്ഷത്രങ്ങൾ